Công trình Trung tâm Văn hóa Heydar Aliyev của Zaha Hadid vừa được hoàn thành và là nơi tổ chức triển lãm “Miniature Azerbaijan” – triển lãm giới thiệu các mô hình kiến trúc bất hủ của nước Cộng hòa Azerbaijan. 

Tòa nhà đã trở thành một cột mốc quan trọng của khu vực, xét về mặt cảnh quan – với những đường cong trắng bay bổng mạnh mẽ, và về mặt văn hóa – với một hệ thống chương trình triển lãm ổn định giới thiệu hàng ngàn nền văn minh, lịch sử và ngôn ngữ đã làm nên văn hóa Azerbaijan.

Một mảng đô thị của Baku giờ đây đã được định hình bởi một chuỗi các khối tường dợn sóng. Các khối tường này được tạo thành từ những thanh rầm kim loại có chiều dài tổng cộng hơn 90 km, và 12027 tấm đúc ốp tường bằng chất liệu tổng hợp. Nóc nhà che phủ 40000 mét vuông diện tích một hệ thống không gian ngoằn ngoèo, gồm một thính phòng sâu thăm thẳm, và các phòng triển lãm sáng sủa được bố trí xuyên suốt năm tầng lầu. Tầng trệt có quảng trường đóng vai trò không gian hội họp cộng đồng, được bọc quanh bởi hai bể nước trang trí, một hồ nước nhân tạo, và các mảng xanh dạng lăng trụ.

Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc đã công nhận Thành cổ BaKu, Cung điện Shirvanshah và tháp Maiden của Azerbaijan là Di sản văn hóa thế giới năm 2000.

aku ngày nay là thành phố có sự kết hợp tinh tế giữa cổ điển và hiện đại. Bên cạnh những khu trung tâm nhộn nhịp là những tòa nhà nhỏ bằng đá. Một trong những địa điểm thu hút của thành phố là Piazzale delle Fontane, quảng trường với những đài phun nước trong lành chỉ chảy vào những giờ nhất định. Hai công trình quan trọng khác của Baku là Tháp Maiden và Cung điện Shirvan-Shah từ thời Trung cổ.

Theo sử sách ghi lại thì thành cổ Baku có từ thời đồ đá cũ. Đến thế kỷ thứ 12, tháp Maiden được xây dựng trong khu vực thành, cung điện Shirvanshah được xây dựng vào thế kỷ 15. Hai công trình kiến trúc này đều là những viên ngọc quý trong kiến trúc của Azerbaijan.

Tháp Maiden nằm ở phần phía đông nam của thành cổ, tháp được xây dựng trong hai giai đoạn. Tháp có hình trụ và cao 8 tầng. Ba tầng đáy được xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ thứ 6, thứ 7 trước công nguyên. Đầu tiên được xây dựng với mục đích quan sát thiên văn và thờ thần lửa.  Những tầng tiếp theo được xây dựng hoàn thiện nốt vào thế kỷ thứ 12. Ngày nay, bằng chứng về việc thờ thần lửa của người dân thành Baku cổ vẫn còn hiện diện qua một trục chính giữa tháp để dự trữ nhiên liệu cho ngọn lửa. Các tầng được nối thông với nhau bằng một hệ thống cầu thang xây dựng theo các bức tường.

Cung điện Shirvan-Shah được xây dựng vào thế kỷ 15 vào thời vua Shirvanshah Khalilulla và con trai của ông là vua Faruk. Trong một cuộc chiến tranh với Nga vào thế kỷ 18, cung điện đã bị bắn phá và hư hại nghiêm trọng. Đến thế kỷ thứ 20, công việc phục hồi bắt đầu được tiến hành. Rất nhiều hiện vật quý giá và các tài liệu cổ của cung điện đã bị đánh cắp trong khoảng thời gian chiến tranh diễn ra bởi vậy nên ngày nay tuy đã được trùng tu, phục hồi khá toàn vẹn song nhiều cổ vật không thể tìm lại được.

Vào thế kỷ thứ 19 và thế kỷ 20, Baku là một trong những trung tâm sản xuất dầu chính của thế giới. Việc có nguồn nhiên liệu dầu mỏ chính là thế mạnh cũng là nguồn kinh tế chính của thành cổ Baku. Điều này cho đến nay vẫn được nhìn thấy rõ ràng nếu đến thăm thành cổ Baku bởi trong khu vực thành vẫn còn rất nhiều tòa nhờ lớn được xây dựng hoành tráng chứng tỏ sự giầu có của người dân trong thành.

Mặc dù rất được quan tâm trong việc bảo tồn, trùng tu nhưng do sự ảnh hưởng của khí hậu, thời gian nên công việc bảo tồn cũng gặp rất nhiều trở ngại. Được làm chủ yếu từ đá nhưng do thời gian, các phiến đã đã bắt đầu quá trình bị bào mòn, một số nơi đã phải dùng các thành sắt để chống đỡ. Nhiều kiến trúc được làm từ sắt đã trở nên gỉ sét và đã được thay thế bằng bê tông. Tuy nhiên chính những thay thế này đã làm mất đi tính nguyên trạng của di sản và ít nhiều làm mất đi vẻ đẹp chung của toàn bộ kiến trúc trong thành.

Trong các tour du lịch đến Azerbaijan hầu như đều có điểm đến gồm Thành cổ BaKu, Cung điện Shirvanshah và tháp Maiden, bởi đây là những địa danh không chỉ nổi tiếng bởi được Unesco công nhận mà còn thực sự là những công trình kiến trúc đẹp, đại diện cho Azerbaijan.