Ngọn lửa bất tử này nằm ở quốc gia nhỏ bé Azerbaijan và đã cháy sáng cách đây hàng nghìn năm. Nó chưa từng bị dập tắt dù trời mưa, giông gió hay có tuyết.
 

Đất nước nhỏ bé Azerbaijan nằm giữa Đông Âu và Trung Á được mệnh danh là "vùng đất lửa" do sở hữu ngọn lửa kỳ lạ liên tục cháy sáng, nằm trên ngọn núi Yanar Dag. Ngọn lửa này nằm trên một sườn núi thuộc bán đảo Absheron (Azerbaijan), do hiện tượng thiên nhiên kỳ lạ mà "Yanar Dag" được người dân địa phương chọn làm tên cho ngọn núi này. "Yanar Dag" có nghĩa là "ngọn núi đang cháy". 

Do sự rò rỉ khí gas trên ngọn núi. Vùng đất này từng in dấu chân của nhiều nhà thám hiểm, ngọn lửa kỳ lạ trên núi Yanar Dag cũng xuất hiện trong nhiều tư liệu cổ xưa có niên đại từ thế kỷ 13. 
 

 

Lửa trên núi trước kia xuất hiện rất nhiều ở Azerbaijan vì nước này có nguồn tài nguyên khí gas, dầu mỏ phong phú. Tuy nhiên, việc khai thác các khí tự nhiên này ngày một phát triển, những ngọn lửa dần bị dập tắt. Ngọn lửa trên núi Yanar Dag có lẽ là "núi lửa" duy nhất và cháy lâu nhất còn sót lại ở Azerbaijan.

 

Đối với người Zoroastrians, lửa là cầu nối giữa con người và thế giới siêu nhiên và là phương tiện giúp con người khai sáng được tâm linh, trí tuệ. Lửa giúp thanh lọc, duy trì sự sống, đóng vai trò thiết yếu trong việc thờ cúng, tế lễ. 

 

Những ngọn lửa xuất phát từ tự nhiên rất được người Azerbaijan xưa coi trọng. Ngày nay, khách du lịch tới Azerbaijan thường quan tâm đến hiện tượng kỳ lạ chứ không để ý đến nguồn gốc tôn giáo, tâm linh của ngọn lửa bất tử.

 

Bất chấp những tài liệu nghiên cứu về nguồn gốc của ngọn lửa cổ xưa bắt đầu cháy từ hàng nghìn năm trước, nhiều ý kiến cho rằng lửa từ núi Yanar Dag xuất phát từ một đám cháy gần thủ đô Baku (Azerbaijan) vào năm 1950.

 

Để có cái nhìn sâu sắc hơn về lịch sử thờ lửa của người dân Azerbaijan, du khách nên đến đền Lửa Ateshgah, nằm về phía đông thủ đô Baku.
 

 

Hướng dẫn viên địa phương chia sẻ về ngôi đền: "Từ thời xa xưa, người dân đất nước chúng tôi nghĩ rằng đây là nơi thần lửa sinh sống". Đền Ateshgah được xây dựng vào thế kỷ 17, 18 bởi những người di cư từ Ấn Độ đến Baku. Tên đền Ateshgah xuất phát từ tiếng Ba Tư, mang ý nghĩa "ngôi nhà lửa".

 

Tại khu trung tâm của ngôi đền, có một ngọn lửa tự nhiên. Tuy nhiên, ngọn lửa này đã tắt vào năm 1969. Từ đó, ngọn lửa chỉ được đốt vào các dịp tế lễ hoặc thắp sáng phục vụ khách du lịch.

 

Đền thờ Ateshgah được xây dựng như một khu phức hợp. Ngoài khu vực thờ phụng, tế lễ, đền còn có khu nghỉ dành cho những đoàn hành hương qua sa mạc, thương lái và các nhà sư khổ hạnh từ Ấn Độ.

 

Azerbaijan từng là điểm những thương lái, người hành hương nghỉ chân khi đi qua con đường tơ lụa. Vào cuối thế kỷ 19, ngôi đền không còn là nơi thờ cúng thần linh, đó cũng là thời điểm các mỏ dầu xung quanh khu vực này phát triển mạnh mẽ. 

 

Khu phức hợp đền Ateshgah đã trở thành bảo tàng vào năm 1975. Năm 1998, địa điểm này vào danh sách đề cử Di sản thế giới của UNESCO. Ngày nay, Azerbaijan và các điểm du lịch ngắm lửa nổi tiếng đón khoảng 15.000 lượt du khách mỗi năm.